تالاب بین‌المللی هامون کانون تولید ریزگردها شده است/ تشدید بحران جدی خشکسالی نتیجه بدعهدی افغانستان
تاریخ انتشار: ۱۱ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۱۸۹۴۲
به دنبال بدعهدی های کشور افغانستان، دریاچه هامون به عنوان یک تالاب بین‌المللی و یکی از دریاچه‌های بزرگ آب شیرین دنیا؛ به بیابان و کانون تولید ریزگردها تبدیل شده است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از عصرهامون، بدعهدی افغانستان در حالی به عمق فاجعه خشکسالی در سیستان و بلوچستان به ویژه شمال استان به شدت دامن زد که بر اساس قرارداد ۱۳۵۱ هیرمند که مورد قبول دو کشور است، طرف افغانستانی متعهد به تحویل ۸۲۰ میلیون مترمکعب آب به طرف ایرانی شده است، اگر چه این میزان نیاز آبی منطقه سیستان را به طور کامل برطرف نمی‌کند اما انتظار می‌رفت که افغانستان به عهده خود عمل کند تا با همین میزان آب زمین‌های سیستان سیراب شود، اما نه تنها بدعهدی کرد بلکه؛ در دو دهه اخیر با احداث سدها و آب بند های متعدد مانع عبور آب به ایران شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در همین راستا علیرضا قاسمی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان تحقق حق‌آبه برای تأمین آب ۱.۵ میلبون نفر در شمال و مرکز استان را ضروری دانست و بیان کرد: طبق توافق انجام شده فی‌مابین ایران و افغانستان به دلیل احداث سازه‌های جدید بر روی رودخانه هیرمند و سرشاخه‌های اصلی آن در کشور افغانستان، این کشور موظف شده است سالانه به میزان ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب در محل ورودی خاک ایران تحویل دهد که متاسفانه این موضوع بیش از ۳ دهه است که توسط کشور دوست و همسایه محقق نمی‌شود.
دریاچه هامون به فراموشی سپرده شده
وی نتیجه این بدعهدی را تشدید بحران جدی خشکسالی و تغییر اقلیم دانست و افزود: دریاچه هامون که به عنوان یک تالاب بین‌المللی و یکی از دریاچه‌های بزرگ آب شیرین در دنیا شناخته شده، به بیابان و کانون تولید ریزگردها تبدیل شده است.
این مقام مسئول افزود: از سال ۹۷ و بعد از سیلاب ورودی به ایران که عملا برای افغانستان قابل کنترل نبود، هیچ‌گونه آبی به سمت ایران رهاسازی نشده است، گاهاً سیلاب‌های موقت که به دشت‌مال معروف هستند و عمدتاً رسوبات بادی مسیر رودخانه است که با آب بسیار کم به سمت ایران سرازیر شده و در مبدأ ورودی خشک می‌شوند و هیچ‌گونه کمکی در تأمین آب ندارد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان با تأکید بر اینکه دریاچه هامون به فراموشی سپرده شده و این تالاب به صحرا تبدیل شده است، افزود: مردمان سیستان از برکات هامون بی‌بهره شده‌اند و اکثر آن‌هایی که در کنار تالاب مشغول امرار معاش بودند، حال یا تغییر شغل داده‌اند و یا از منطقه کوچ کرده‌اند.وی بیان کرد: با توجه به شرایط خاص منطقه و به منظور مدیریت نگه‌داشت آب از ابتدای نظام جمهوری اسلامی استفاده از گودال‌های طبیعی که در جنوب شرق سیستان و در منطقه زهک قرار دارند و به چاه‌نیمه‌ها معروف هستند در دستور کار قرار گرفت، زمانیکه آب به سمت ایران رهاسازی می‌شد اولویت با چاه‌نیمه‌ها قرار می‌گرفت و آب به سمت این گودال‌ها هدایت می‌شود و در مجموع حجم این چاه‌نیمه‌ها حدود ۱.۵ میلیارد مترمکعب است.
وضعیت آب موجود بسیار نگران‌کننده است
قاسمی با بیان اینکه طی این چند سال که هیچ‌آوردی از افغانستان نداشتیم، چاه‌نیمه‌ها تنها منبع تأمین آب شرب کلیه ساکنین دشت سیستان و مردم زاهدان بوده است، افزود: با توجه به تبخیر سالانه و عدم آورد رودخانه هیرمند این سدهای طبیعی دیگر به اندازه کافی آب ندارند و وضعیت آب موجود بسیار نگران‌کننده است.
وی ادامه داد: از ابتدای دهه ۷۰ کلانشهر زاهدان با تکمیل خطوط انتقال، تصفیه‌خانه و ایستگاه‌های پمپاژ به چاه‌نیمه‌ها متصل شد و زاهدان در موقعیتی قرار دارد که در محدوده خود شهر و اطراف آن هیچ‌گونه منابع تامین آب شرب پایدار وجود ندارد. و بیش از ۶۰ درصد نیاز آبی ساکنین شهر زاهدان از چاه‌نیمه‌ها تأمین می‌شود.
قاسمی ادامه داد: سیستان که مشتمل بر ۵ شهرستان و بیش از ۹۴۰ روستا و آبادی است، هیچ منبع آبی به غیر از چاه‌نیمه‌ها ندارد، برای کلیه شهرها و روستاهای سیستان خطوط انتقال و شبکه توزیع و تصفیه‌خانه در دهه ۷۰ اجرا شده و شرکت در حال حاضر به منظور رفع مسائل فنی در تأسیسات موجود بازنگری طرح را در حال اجرا دارد.
وی وضعیت آبی منطقه را بحرانی اعلام کرد و گفت: در شرایط کنونی ۱.۵ میلیون نفر از جمعیت شمال و مرکز استان(شهر زاهدان) دچار تنش آبی شده‌اند و این در حالی است که هیچ منبع آب پایداری برای تأمین آب شرب این جمعیت وجود ندارد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تأمین حق‌آبه از کشور افغانستان را حیاتی دانست و گفت: چنانچه این ضرورت اتفاق نیافتد در آینده نزدیک بحرانی جدی در تأمین آب شرب در استان به وجود خواهد آمد که تبعات سنگینی نیز به همراه دارد.
به اظهار قاسمی، طی این مدت طرح‌های کوتاه‌مدت و اضطراری برای اجرا برنامه‌ریزی شده است که با توجه به محاسبات انجام شده در میزان آب موجود چاه‌نیمه‌ها به هیچ وجه جوابگوی نیاز آب شرب مردم نیست و لازم است در سطح ملی اولویت اول برای تأمین آب شرب منطقه، گرفتن حق‌آبه هیرمند از کشور افغانستان به نتیحه برسد.
انتهای پیام/
منبع: دانا
کلیدواژه: کشور افغانستان دریاچه هامون تأمین آب شرب چاه نیمه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۱۸۹۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تالاب جازموریان جان دوباره گرفت
محمدرضا علیمرادی از آبگیری بخش قابل توجهی از تالاب هامون جازموریان خبر داد و اظهار کرد: در پی بارشهای فرا نرمال جنوب استان سیستان و بلوچستان حدود ۴۰ هزار هکتار از پهنه آبگیر تالاب هامون جازموریان از طریق رودخانه بمپور آبگیری شد.
وی افزود: تالاب جازموریان با ۱۰۸ هزار هکتار مساحت از طریق آورد سالانه رودخانه های هلیل رود استان کرمان و بمپور استان سیستان و بلوچستان آبگیری می‌شود و سالهاست که به عنوان یکی از کانون های اصلی گرد و غبار جنوب شرق کشور شناخته شده است.
مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان تصریح کرد: خوشبختانه پیرو بارندگی های سیل آسای چند روز اخیر جنوب شرق کشور، پس از دو سال خشکسالی، هم اکنون جان دوباره گرفت.
تالاب زیبای جازموریان یکی از زیباترین تالاب‌های ایران است که به دلیل وسعت و گستردگی زیاد میان ۲ استان کرمان و سیستان و بلوچستان قرار گرفته است، این تالاب نقاط بکر و منحصر بفردی دارد که همچنان ناشناخته مانده است.
این تالاب یکی از بکرترین عرصه های طبیعی است که در جنوب کرمان و غرب سیستان و بلوچستان در منطقه ای گرم و خشک با میزان بارش سالانه اندک و شدت تبخیر فراوان واقع شده است.
تالاب هامون جازموریان با گستره حوضه آبریزی حدود ۷۰ هزار کیلومترمربع معادل ۲ برابر دریاچه ارومیه در ۵۶ کیلومتری غرب شهرستان دلگان و پنج کیلومتری روستای چاهکیچی واقع شده که ۴۹ درصد آن در حوزه سیستان و بلوچستان و ۵۱ درصد در حوزه استان کرمان قرار دارد.
نیمه باختری این حوضه به وسعت ۳۵ هزار و ۶۰۰ کیلومتر مربع در کرمان و نیمه خاوری آن به وسعت ۳۴ هزار کیلومتر مربع در سیستان و بلوچستان واقع شده است.
این تالاب تنها حوضه آبریز استان پهناور کرمان محسوب می شود که به جهت قرار گرفتن در منطقه ای کم آب به عنوان یکی از مهمترین منابع آبی استان های کویری کرمان و کم آب سیستان و بلوچستان بشمار می رود و عرصه های مجاور آبادی های این تالاب نیز به ذخیره گاه استراتژیک علوفه دامی تبدیل شده است.
وسعت تالاب جازموریان پیوسته در تغییر بوده و اندک آب های بارشی و جاری ورودی به این حوضه به سوی پست ترین مناطق این فرورفتگی در بخش میانی جریان داشته و با تبخیر آنها جازموریان پهنه ای خشک و کویری با پوششی از املاح آهکی-نمکی، ماسه، سیلت و خاک های رسی خاکستری رنگ مناطق کم رطوبت تبدیل شده است.
این تالاب به عنوان یکی از تالاب‌های فصلی مشترک بین سیستان و بلوچستان و کرمان است که با مساحت سه هزار و ۳۰۰ کیلومتر مربع بر اثر فرونشست زمین با ساختی جوان در فاصله ۱۵۰ کیلومتری غرب ایرانشهر ایجاد شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان سیستان و بلوچستان زاهدان
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»